ΔΕΥΤΕΡΑ 12 -12-2011 ΩΡΕΣ: 7 - 9 & 9 – 11 μ.μ.
ΕΧΟΥΜΕ ΠΑΠΑ!
HABEMUS PAPAM
Κωμωδία, κοινωνική
Διάρκεια: 102'
Διανομή: Seven Films
Σκηνοθεσία: Νάνι Μορέτι
Ηθοποιοί: Μισέλ Πικολί, Νάνι Μορέτι, Γιέρζι Στουρ
Ο νεοεκλεχθείς Πάπας, παθαίνει κρίση πανικού λίγο πριν βγει στο μπαλκόνι του Άγιου Πέτρου για να χαιρετήσει τους πιστούς, οι οποίοι περιμένουν ώρες ατελείωτες για να τον δούνε. Οι σύμβουλοι του, ανίκανοι να τον πείσουν ότι είναι ο σωστός άντρας για τη δουλειά, αναζητούν βοήθεια σε ένα καταξιωμένο, αλλά και άθεο ψυχολόγο. Αλλά ο φόβος της τεράστιας ευθύνης που του ανατέθηκε ξαφνικά, είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσει μόνος του.
Ηθοποιός σημαίνει ... φως, όχι Θεός. Ένας ρόλος (Πάπας) που πολλοί εδόξασαν και ελάχιστοι απέρριψαν... έγινε αντικείμενο ψυχοθεραπευτικής αγωγής.
Μια καυστική και αιχμηρή σάτιρα σχετικά με τον Θεσμό της Παποσύνης!
Ο Μορέτι πολύ εύστοχα ξεχωρίζει τον Άνθρωπο από τον Πάπα. Ο Θεσμός (η εκλογή του Πάπα) και ο Άνθρωπος δεν μπορούν να συγκατοικήσουν στον ίδιο χαρακτήρα (Μισέλ Πικολί). Κωμικοτραγικές καταστάσεις επικρατούν, έως ότου μάθουμε την τελική απόφαση του Νεοεκλεγέντος Ποντίφικα. Στο στόχαστρο, λοιπόν, το Βατικανό. Κι όχι άδικα. Ένα κράτος εν κράτει, μέσα σε τόσο λίγα τετραγωνικά (μια πλατεία, που τα έχει όλα: Τραπέζες, καταστήματα, εστιατόρια, αθλητικά κέντρα, θέατρα κλπ). Πρόκειται για μια μικροκοινωνία στην οποία ο Θεός απουσιάζει, ο άνθρωπος συντρίβεται και το Πρωτόκολλο βασιλεύει.
Στον αντίποδα του Παναγιώτατου (Μισέλ Πικολί), ο σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής Νάνι Μορέτι, τοποθετεί άλλον έναν χαρακτήρα, τον δικό του. Εκείνον του άθεου ψυχαναλυτή που καλείται να βοηθήσει στην υλοποίηση του Πρωτοκόλλου και των Αρχών εκλογής Πάπα του Βατικανού. Πως; όταν καλείται εσπευσμένα να βοηθήσει τον νέο Πάπα να ξεπεράσει τις ψυχολογικές αναστολές, τον φόβο της (βαριάς) ευθύνης και την υπέρβαση κάθε ανθρώπινης αδυναμίας και πάθους με το ξύπνημα εμπειριών από το παρελθόν (φυσικά με περιορισμούς, αφού απαγορεύεται να αγγίξει τα ταμπού του σεξ, της παιδικής ηλικίας, κ.α.). Χωρίς να το αντιληφτεί εξαρχής, βρίσκεται "αιχμάλωτος" στην Αγία Έδρα, καθώς το Πρωτόκολλο δεν επιτρέπει σε κανέναν να διαρρεύσει οτιδήποτε σχετικό πλην της στιγμής που ο Ποντίφικας βγει στον μπαλκόνι και ευλογήσει τα πλήθη. Άρα, μέχρι να θεραπευθεί, πλήρως ο Πάπας, είναι αποκομμένος από τον έξω κόσμο! Όπως αποκομμένοι είναι και όλοι όσοι μένουν μέσα, ακόμα και οι καλεσμένοι Αντιπρόσωποι των Εκκλησιών από το Εξωτερικό, που ήρθαν για να ψηφίσουν. Ένας καίριος συμβολισμός που έρχεται παράλληλα με την αγάπη για το Θέατρο και την υποκριτική Τέχνη του νέου Πάπα. Ένας ρόλος που δεν του πάει. Άλλωστε δεν ήταν γεννημένος για πρωταγωνιστής! Μας το λέει καθαρά και ο ίδιος...
Στο φιλμ, ο Μισέλ Πικολί αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στον άνθρωπο και την ανώτατη θέση που μπορεί να λάβει ποτέ, καρδινάλιος. Και όχι μόνο. Συντρίβεται και καταρρέει, μη μπορώντας να αντέξει το βάρος της ισχυρής Εξουσίας που γκρεμίζει την ανθρώπινη επαφή και τις καθημερινές συνήθειες - που ζει άλλωστε και για λίγο, όταν δραπετεύει από το Βατικανό, με αφορμή την ψυχολογική υποστήριξη και θεραπεία ενός άλλου γιατρού, εκτός έδρας (της πρώην γυναίκας του ψυχαναλυτή, επίσης ψυχολόγου με "γονεϊκό σύνδρομο")...
Για την εκλογή στη θέση του νέου Πάπα, ο Μορέτι δίνει κάποια πραγματικά στοιχεία που φαίνονται υπερβολικά εκ πρώτοις όψεως, όμως αντανακλούν τις σκέψεις της σύγχρονης, πεφωτισμένης κοινωνίας. Έτσι τα κωμικά και ιλαροτραγικά στοιχεία είναι αναπόφευκτα. Επισημαίνουμε τη στιγμή που οι Πάπες μαθαίνουν ότι μπήκαν στο Στοίχημα και τα ποσοστά επιτυχίας του καθενός (ο Μισέλ Πικολί ήταν αουτσάιντερ) και τη στιγμή που ο ψυχαναλυτής διοργανώνει ένα παγκόσμιο τουρνουά βόλεϊ, για να τονώσει το ηθικό του Πάπα, που βρίσκεται κλεισμένος στο δωμάτιό του (που όμως είναι ψεύτικος)! Οι συμβολισμοί είναι άμεσοι και καταλυτικοί. Πως μια "σκιά" (η σκιά του ... αντικαταστάτη) μπορεί από μόνη της να κυριαρχεί και να εκλαμβάνεται ως Ανώτερη Δύναμη; Μια σκιά παντοδύναμη, ισχυρή, δηλαδή η Παποσύνη χωρίς πρόσωπο! Είναι τόσο ιερή, και συνάμα μυστικοπαθής η λατρεία του Θεσμού Εκλογής του εκπροσώπου του Θεού επί της Γης που κάθε καχύποπτος θα αμφέβαλλε για την ανεξήγητη καθυστέρηση (που αγγίζει την εβδομάδα) στην τελική εκφώνηση της Αγ. Έδρας από το μπαλκόνι: HABEMUS PAPAM! Γιατί το Βατικανό θεωρητικά απορρίπτει τον υλισμό, αλλά ζει βουτηγμένο μέσα σ΄ αυτόν. Το Πνεύμα έχει κόστος και τιμή!
Ο δημιουργός λοιπόν κάνει μια ταινία δύο χαρακτήρων και δύο κοσμοθεωριών που εμπλέκονται (Πάπας # ψυχαναλυτής). Παράπλευρα δύο κόσμοι αλληλοσυγκρούονται εσωτερικά κι εξωτερικά. Μέσα σ' όλο αυτό το "πανηγύρι" ο ρόλος του Εκπροσώπου του Βατικανού, θυμίζει σ΄όλους μας, πόσο "πολιτική" είναι η θέση του και πόσο εύκολα αποκρυπτογραφείται η ξύλινη γλώσσα του. Η προστασία του Θεσμού, χρησιμοποιεί κάθε μέσον (ακόμα και το ψέμα) για να περάσει την προπαγάνδα της. Ο Παπικός Εκπρόσωπος είναι ένας "Υπουργός Προπαγάνδας" που δε διστάζει για το συμφέρον της Τάξης και Διατήρησης των ρόλων να εκπονήσει ραδιουργίες και πονηρά σχέδια. Καθώς όλα υπηρετούν έναν σκοπό, ο θεατής συνειδητοποιεί σιγά σιγά πως ο νέος Πάπας είναι πρώτα απ ' όλα άνθρωπος. Ένας κοινός θνητός που προτιμά το Θέατρο και το ρόλο του Ηθοποιού, από την Νέα Θέση! Αυτή η αντίληψη και η προσέγγιση του Μορέτι, δεν είναι καθόλου ιερόσυλη. Τα λέει έξω από τα δόντια... Άλλωστε Ηθοποιό που παίζει καλά το "ρόλο του Πάπα" θέλουν στην Αγία Έδρα. Όμως ο Πικολί, ενώ "ξέρει τις ατάκες" των έργων του Τσέχοφ (η αδερφή του πέρασε στην Δραματική σχολή και έγινε ηθοποιός, σε αντίθεση με αυτόν), δεν μπορεί να τις απαγγείλει με άνεση πάνω στο σανίδι # μπαλκόνι. Ήταν ένας αποτυχημένος ηθοποιός. Σ΄ αυτόν ταιριάζει ο ρόλος του Θεατή παρά του Μεγάλου Πρωταγωνιστή. Το βλέπουμε όταν κρυφά πηγαίνει σε μια Θεατρική παράσταση, ζώντας για λίγο το όνειρό του και την καθημερινότητα την οποία χάνει, κλεισμένος στα Παπικά δωμάτια. Όταν πλήρως συνειδητοποιημένος, αντιδρά χλιαρά και αργότερα δυναμικά για τον ρόλο του Ποντίφικα που του ανετέθη, κερδίζει την αυτοπεποίθησή του και την συμπάθειά μας.
Εν κατακλείδι, το Θέατρο της ζωής αντιπαρατίθεται με το Θέατρο του Βατικανού. Μεγαλειώδες και ευφυές.
του Δημήτρη Παπαμίχου myfilm.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου